بن سای مجموعه ای از باغبانی و هنر است که به واسطه آن گیاه با یک تغییر
شکل تحمیل شده به یک مجسمه زنده تبدیل می شود. هنرمند با استفاده از مفاد
زیبایی، وهمی از طبیعت را در غالب شکل مینیاتوری پدید میآورد.
مقدمه:
بن سای مجموعه ای از باغبانی و هنر است که به واسطه آن گیاه با یک تغییر
شکل تحمیل شده به یک مجسمه زنده تبدیل می شود. هنرمند با استفاده از مفاد
زیبایی، وهمی از طبیعت را در غالب شکل مینیاتوری پدید میآورد. بنسای یک
آرایش غیرطبیعی نیست بلکه در قالب یک تغییر شکل ساده، طبیعت اصلی را ذهن
آدمی تداعی میکند.
بن سای در اصل واژهای ژاپنی و به معنی کاشت گیاهان در گلدانهای کم عمق است
. به این ترتیب که گیاه در گلدانهایی کم عمق با خاک کم و در شرایط محدود
کننده از نظر رشد قرار میگیرد و با آرایش زیبا وتربیت صحیح به درختی مسن
ولی کوچک تبدیل می شود. برای تحقق این هدف تمام قسمتهای گیاه اعم از ریشه
ها، تنه، شاخه ها، میوه ها و گلها حایز اهمیت هستند.
ریشه ها:
ریشه های گیاه بنسای شده، در عین استحکام، سلامت و گستردگی، باید ظاهری
کهن به درخت ببخشند. درروشهای متقارن، نامتقارن و اریب، ریشه ها در تمام
جهات گسترده شده اند. اما در روشهای بادزده، صخره،رویشی و .... ریشه ها
غالباً در جهت خلاف انحنای تنه گسترده شده اند. تا بدین ترتیب به گیاه
ظاهری متقارن ببخشند. تعدادی ازریشه ها روی خاک قرار داده میشوند تا قدمت
درخت را از نظر ظاهری افزایش دهند و تصور فرسایش خاک را در سالهای گذشته
در ذهن القا کنند. برای تحقق این مهم، در زمان انتقال گیاه به گلدان
بزرگتر، تعدادی از ریشه ها را روی خاک قرار می دهند و روی آنها را با خزه
اسفاگنوم و مقدار کمی خاک می پوشانند. در طی آبیاری های مکرر، این پوشش
نازک، از بین میرود و پوست ریشه در معرض نور خورشید، سخت میشود و بدین
ترتیب هدف ما در القای تصور کهن بودن گیاه تحقق می آید.
برای تشکیل ریشه های جدید در جهت مناسب، می توان ریشه را تا لایه کامبیوم
خراش داد و روی آن را با خاک و خزه پوشاند. بعد از چند هفته، در محل زخم
ریشه های جدیدی ایجاد میشود.
تنه:
گرچه همه قسمت های گیاه بن سای شده مهم است ، اما تنه گیاه اولین قسمتی
است که توجه ناظر را به خود جلب میکند .تنه بن سای باید پوستی ضخیم ، یک
پارچه و تودرتو داشته باشد . تنه باید به گونه ای باشد که هرچه به راس
نزدیک میشود ضخامت آن کمتر شود . روی یک تنه خوب نباید آثار زخم ناشی از
سیم پیچی دیده شود .
شاخه ها:
گیاهان در طبیعت ممکن است شاخه های در هم پیچیده داشته باشند . ولی در بن
سای با سیم پیچی ، شاخه ها را به گونه ای تربیت می کنند ، که گیاه زیبا
جلوه کند . معمولاً شاخه ها از نظر قطر و طول تفاوت دارند . شاخه های
پایین تر ضخیم تر و بلندتر هستند و بخوبی در همه جهات گسترده می شوند .
شکل هر شاخه به تنهایی نیز مد نظر است . در هنر بن سای بسیاری از شاخه های
گیاه مطلوب به نظر نمی رسد . از این رو این شاخه ها را قطع می کنند .
برگها:
در یک بن سای خوب برگ ها سبز ، متراکم و کوچک است . گیاهانی که برگهای
بزرگ دارند یا تعداد برگ آنها کم است ،برای بن سای مناسب نیستند . گیاهانی
که برگ های کمی دارند ،درختی خزان کرده را تداعی می کنند . برگ های بزرگ
نیز نسبت به اندازه کلی درخت بن سای شده، نامتناسب به نظر می رسند، برای
آن که اندازه برگها کوچک شود ، از روش بیبرگی یا هرس برگ استفاده می کنند.
این روش در کاهش اندازه برگ موثر است ولی در تغییر اندازه گلها و میوه ها
زیاد مورد توجه نیست.
راس ساقه:
تنه به تدریج باریک می شود ، تا در انتها به راس منتهی شود. هرگاه به
ارتفاع کمتری نیاز باشد، می توان راس آن را قطع کرد و شاخه پایینتر از
راس را که در راستای تنه است یا زاویه کمی با راستای تنه دارد ،به عنوان
راس انتخاب و باپیچیدن سیم آن را تربیت کرد. در هر حال درخت بنسای شده
باید دارای راس باشد.
پشت و روی یک بن سای:
بنسای را نباید به صورت یک گیاه طبیعی در گلدان رها کرد. بلکه باید آن را
طبق طرح مورد نظر کاشت و تربیت کرد. بنسای باید در نظر یک ناظر به خوبی
جلوه گری کرده و قسمت جلو و پشت آن با هم فرق کند. کاملترین قسمت، قسمت
جلو است . برآمدگی تنه نباید در جلو قرار گیرد.انتهای تنه باید قابل رویت
بوده و تنه در یک طرف انحنا داشته باشد. نوک ساقه یا راس در قسمت جلو باید
به طرف ناظر باشد.در قسمت جلو نباید شاخهها درهم پیچیده باشند. همچنین
نباید به طرف جلو رشد کنند و باید تمام شاخه ها به وضوح قابل دید باشند.
قسمت پشت ، عمق مشخص و دیدگاه سه بعدی به گیاه می دهد، لذا یک یا دو شاخه
در این قسمت تعبیه می گردد.
طرق مختلف پرورش بن سای
پرورش نهالی
1- مابوری یا پرورش نهالی که از طبیعت گرفته می شود.
2- پرورش نهالی که از طریق خوابانیدن به وجود می آید.
3-پرورش نهالی که از طریق جدا کردن به وجود می آید.
4- پرورش نهالی که از قلمه زدن به وجود می آید.
5- پرورش نهالی که از طریق پیوند زدن به وجود می آید.
6- پرورش نهالی که از طریق کاشت بذر به وجود میآید.
7- پرورش نشا که از یک خزانه فراهم شده است .
مشهورترین بنساهای ژاپنی به همین طریق پرورش یافته اند. نهالی که در طبیعت
به دلیل شرایط نامناسب رشد، خود به خود کوتاه و کوچک مانده است ، برای
مبدل شدن به یک بنسای زیبا تنها احتیاج به یک تربیت صحیح دارد.گیاهانی
نظیر کاج سیاه ژاپنی ، کاج قرمز ژاپنی ، کاج سوزنی ، عرعر و ... را میتوان
از این طریق بنسای نمود.
مزیت این روش ، صرفه جویی در وقت است . زیرا برای تهیه بنسای از طریق کشت
بذر، حداقل به 5 الی 10 سال زمان نیاز داریم. در ژاپن گیاهانی را که با
توجه به خصوصیات بنسای از طبیعت جمع آوری میکنند، �آراکی� می نامند.
بسیاری از گیاهانی که در صخره ها و کوهستانهای مناطق گرمسیری و معتدل در
شکاف صخره ها رشد کرده اند ، به علت شرایط خاص موجود در منطقه و محیط کشت،
خود به خود بنسای و تبدیل به درختانی مسن، با ارتفاع کم شده اند.
خصوصیات آراکی:
گیاهی که از طبیعت انتخاب وجمع آوری می شود می بایستی واجد خصوصیات زیر باشد:
- در عین کامل بودن به اندازه کافی کوچک باشد تا در گلدان کم عمق و کوچک جای گیرد.
- ریشه های قوی و گسترده داشته باشد.
- شاخه ها باید به نحو مطلوب ، بسته به شیوه بنسای مورد نظر، آراسته باشند.
- شاخه ها باید به نحو زیبا و دلپذیری در اطراف تنه اصلی پراکنده شده
باشند.البته اگر شیوه بنسای مورد نظر روش نردبانی باشداین خصوصیت مورد
توجه قرار نمی گیرد.
- به اندازه کافی سرزنده ، شاداب ، سالم و قوی به نظر برسد، تا نیاز به مراقبت و نگهداری ویژه نداشته باشد.
- ارتفاع زیادی نداشته باشد.
- گیاه انتخابی باید از نوع درختانی باشد که طول عمر زیادی دارند.
بعد از انتخاب آراکی دورتا دور گیاه را خالی کرده و گیاه را سالم و
بارعایت نکات باغبانی از محل رویش خارج میکنند.و با حصیر یا گونی دورتادور
ریشه را میپوشانند. سپس با نخ و سیم، گونی یا حصیر را می بندند. قطع ریشه
ها تا یک فاصله معینی از تنه، ضروری است. روش برش باید به صورت مورب باشد.
گیاه را بعد از انتقال به گلخانه، در گلدانی می کارند. ته گلدان شن درشت،
سپس یک لایه خاک و شن و پس از آن یک لایه ماسه و کود حیوانی و بعد شن شسته
شده،ریخته میشود.
گیاه بعد از ترمیم، آماده بنسای و تربیت مخصوص شیوه مورد نظر است.
چند تذکر در این مورد ضروری به نظر میرسد:
1- نباید گیاه را در معرض باد قرار داد.
2- خاک اطراف گیاه نباید خشک شود.
3- در 2 روز اول نباید گیاه در معرض نور مستقیم قرار گیرد، ,مگر آن که نور تنها به گلدان گیاه بتابد.
4- به گیاهی که کاملا ریشه نگرفته نباید زیاد کود داد.
5- در صورتی که گیاه جوانه های متعددی تولید کرد، با توجه به شیوه بنسای
انتخابی، جوانه های مناسب را نگه داشت و از تولید شاخه توسط بقیه جوانه ها
جلوگیری کرد.
6- پس ازآن که گیاه کاملا شکل گرفت، میتوان آن را به گلدان زیباتری منتقل کرد.این عمل باید در ماه فروردین و اردیبهشت صورت گیرد.
پرورش به طریق خوابانیدن :
دومین روش آسان پرورش بنسای، روش خوابانیدن است . درختانی برای این روش
مناسب هستند که بتوانند از طریق تنه یا شاخه، ریشه تولید کنند. برای نمونه
میتوان از درختانی نظیر انار، افرا، نارون و یا صنوبر نام برد. درابتدا
شاخهای را که جلوه مناسبی برای ایجاد یک بنسای دارد، انتخاب و قسمتی از
شاخه را حلقه برداری میکنند. سپس آن را با اسفنج یا خزه اسفاگنوم می
پوشانند . و اطراف آن را با پلاستیک مسدود میکنند. بعد از یکی از دو سال
میتوان ساقه را قطع کرد و قسمت مورد نظر را به گلدان منتقل کرد. پس از آن
روشهای تربیتی و سیم پیچی آغاز میشود.
سایر روشها
برای بنسای کردن گیاه از روشهای دیگری مانند پیوند زدن نیز استفاده میشود.
در این روش از گیاهانی که به شرایط محدود بنسای، مقاوم هستند، به عنوان
پایه استفاده میشود. پیوند آن نیز از نوع زینتی است.
شیوه های بنسای:
درختان در طبیعت در شرایط و موقعیت مختلفی رشد میکنند. بعضی از آنها عوامل
رشد مناسب را در اختیار دارند در حالی که برخی از گیاهان در کوهستانها و
مناطق شیبدار یا در کنار دریا و بادهای تند رشد میکنند. به همین دلیل
مجبورند در برابر این عوامل نامساعد مقاومت کنند. این مبارزه، باعث تغییر
شکل در گیاه میشود و شکلهای گوناگونی که غیرقابل شمارش هستند؛ پدید می
آید. در یک بنسای خوب، سعی میشودکه از اشکال اصلی که در طبیعت وجود دارد
تقلید شود. برای انتخاب شیوه بنسای آگاهی از طبقه بندی آنها ضروری است.
بنسایهایی که زیر 15 سانتیمتر ارتفاع دارند بنسای مینیاتوری نامیده
میشود.بن سای کوچک 15 تا 32 سانتیمتر ؛ بن سای متوسط 32 تا 60 سانتیمتر و
بن سای بزرگ بیش از 60 سانتیمتر ارتفاع دارند . اندازه یک بن سای باید با
اندازه یک درخت روییده شده در طبیعت متناسب باشد . برای مثال بوته هایی
مانند رزهای پا کوتاه یا شاه پسند درختی ؛ وقتی به رشد کامل می رسند 5/0
تا 2 متر ارتفاع دارند . بنابراین برای بن ساهای مینیاتوری یا کوچک متناسب
هستند . درختانی که در طبیعت ارتفاع آنها به 2 تا 4 متر می رسد ؛ مثل ختمی
درختی برای بن ساهای متوسط مناسب هستند . درختانی که تا ارتفاع زیادی رشد
می کنند مثل چنار ؛ کاج ها و .......... برای بن ساهای بزرگ مناسب هستند .
روش تربیت بن سای ساقه
راست متقارن:
در این روش درخت در یک مسیر مستقیم رشد می کند . ریشه ها نیز در همه جهات
عمود بر ساقه گسترده شده اند . در این روش ، درخت را به گونه ای تربیت می
کنند که درختی رشد کرده در شرایط کاملاً مناسب و طبیعی ، در ذهن تداعی شود
. برای ایجاد شکل ساقه راست متقارن ، باید پایین ترین شاخه را در حدود یک
سوم ارتفاع تنه حفظ کرد و با سیم پیچی مانع حرکت آن به سمت جلو شود.
آشفتگی شاخه ها باعث پنهان شدن قسمت عقبی و پشت درخت میشود. تعیین اولین
شاخه مهم است زیرا موقعیت شاخه دوم با توجه به شاخه اول معین میشود. دومین
شاخه بلند در قسمت دیگر وکمی بالاتر باشد. این شاخه باید کمی به قسمت پشت
متمایل باشدو به گونهای پرورش داده شود، که مقداری از قسمت زیر شاخه در
دید ناظر قرار گیرد. این شاخه به تاج درخت عمق میبخشد. سومین شاخه در قسمت
عقب و کمی بالاتر از دومین شاخه قرار میگیرد. چهارمین شاخه در راستای
دومین شاخه است. شاخه های دیگر نیز به همین ترتیب و به صورت متناوب قرار
خواهند گرفت. شاخه ها نباید در دید ناظر بالای سر یکدیگر قرار گیرند زیرا
در این صورت به یک میزان از نور خورشید و جریان هوا، بهره مند نخواهند شد.
روش ساقه راست نامتقارن :
در این روش، مانند روش متقارن، درخت رو به بالا رشد میکند ولی تنه دارای
انحناهای بسیار زیبایی است. انحناها بیشتر به صورت زیگزاگ است. اما شاخه
ها وضعیتی مشابه با روش متقارن دارند. در این روش راس ساقه اندکی به یک
طرف کج شده است.
روش اریب :
این روش بسیار آسان است و برای افراد مبتدی در نظر گرفته میشود، در زمانی
کوتاه نیز میتوان آن را ایجاد کرد. در این روش تنه درخت با انحنایی حدود
45 درجه به طرف راست یا چپ متمایل میشود. بدین ترتیب تنه ابتدا به یک طرف
مایل شده و دوباره بعد از طی فاصله کوتاه درمسیر اولی قرار میگیرد. اولین
شاخه، قوی و نیرومند است و در مکانی که انحنای تنه شروع میشود، واقع شده
است. این شاخه یا به صورت افقی گسترده میشودیا روبه بالا متمایل میگردد و
بیشترین نور را دریافت میکند. روش تنه کج، درختی را درذهن القا میکند که
در اثر نیروهای طبیعی، به این شکل درآمده است.
گستردگی ریشه بیشتر در خلاف انحنای تنه است. این روش خلق یک بنسای و یک نمونه جالب را برای هنرمندان امکانپذیر می سازد.
روش بادزده:
در روش بادزده، یک بنسای را باید آن گونه شکل داد که همانند یک درخت یا
گروهی از درختان باشد که در یک مکان بادخیز یا در مجاور ساحل یا در نوک
تپه رشد کرده اند.
در این روش تنه مستقیم است، ولی با زمین زاویه میسازد( عمود بر زمین
نیست). زاویه خط تنه از راستای شاقولی حدود 45 درجه است. راس ساقه نیز در
مسیرخمیدگی است. شاخه ها باید همچنان به صورت افقی حفظ شوند. خمیدگی درخت
و وضع شاخه ها، این تصور را درذهن ناظر القا میکند که درخت در پیکاری
طولانی با بادهای شدید است.
روش نردبانی :
این روش، که بسیار ساده است، برای بنسای کردن گیاهانی که از طریق
خوابانیدن ریشهدار شدهاند. استفاده میشود. این گیاهان را به گونهای تربیت
میکنند که تمام شاخه های آنها در یک جهت قرار گیرند. سپس تنه گیاه را به
صورت افقی، به طوری که شاخه ها رو به بالا قرار گیرند، دریک ظرف قرار
میدهند و روی آن خاک می ریزند. برای تسریع ریشه زدایی، در زیر هر شاخه
قسمتی از تنه را زخمی میکنند.
میتوان بین شاخه ها قطعات سنگ قرار داد تا بنسای نمای کوهستانی به خود بگیرد. بدین ترتیب سیمای یک جنگل در ذهن القا میشود.
منبع : http://shamiz.ir
منتظر نظرات و پیشنهادات شما دوستان هستیم
Email: mafi.hassan@gmail.com
Mobile: 09191878456
برداشت: در آوردن محصول از زمین و یا درو کردن محصول را گویند، که نسبت به هر محصول روش برداشت متفاوت است، مثلاً برای یونجه، برداشت بصورت خرد کردن گیاه و یا گوجه فرنگی، دانه ، دانه جیدن و یا برای ذرت دانه ای ، فقط خوشه ها برداشت می گردد.
ماشینهای محصولات استراتژیک مانند علوفه ای ( یونجه یا شبدر) ذرت ، غلات ( جو ، گندم ، ذرت شیرین ، چاودار ، جودوسر...) سیب زمینی، چغندرقند ، پنبه و نیشکر را بطور اجمال مورد بررسی قرار می دهیم.
برداشت علوفه
کلمه علوفه بمعنی اعم، محصولاتی چون سورگم ،ارزن، تیموتی، جودوسر، علف مراتع و حتی گندم و جو را شامل می شود اما منظور از کاربرد ، علوفه در این مقاله گیاهان خانواده بقولات ( لگومینوز) یعنی یونجه و شبدر ، اسپرس و بالاخص یونجه می باشد.
یونجه در ایران از شمال تا جنوب کشت می شود ، در منطقه ساوجبلاغ معمولاً 5 چین درسال و گاهی تا 9 چین می رسد و در ایر ان بیشتر بصورت بسته های مکعبی یاآزاد ببازار می آید ولی در سایر ممالک به شکل بسته های سیلوئی تر، سیلوئی خشک و کسانتره نیز در می آیند.
روشهای برداشت یونجه :
یونجه تازه درو شده دارای رطوبت 70 تا 85 درصد بوده که برای انبار کردن می بایست به رطوبت 20 تا 25 درصد رساند که برای تقلیل رطوبت ممکن است علوفه را در مزرعه بطور طبیعی برای مدت چند ساعت تا چند روز، بسته به گرمی هوا و شرایط جوی و یا از گرمکن ها و خشک کردن مصنوعی استفاده کرد.
هریک از روشهای برداشت یونجة، با اتلاف کمی و کیفی همراه است، 5 تا 15 درصد ماده خشک در زیر خشک کردن طبیعی در مزرعه در اثر فعالیت آنزیمها از بین می رود، خرد شدن و ریختن برگها موجب کاهش کیفیت محصول شده ( چون درصد پروتئین برگ ها بیش از ساقه است)،70 درصد از پروتئین گیاه و 90 درصد کاروتن ( ویتامین) دربرگها جمع شده است لذا تابش طولانی آفتاب، شبنم و باران باعث اتلاف موادغذایی گیاه شده.
در مناطق مرطوب و بارانی ، بهترین روش برداشت آن است که فاصله زمانی بین درو تا جمع آوری از مزرعه را کوتاه نمود، آزمایشات نشان داده که روش خشک کردن علوفه بصورت آزاد درمزرعه 32 درصد افت و خشک کردن در انبار 26 درصد و با روش سیلو کردن 14 درصد افت پروتئین به کل پروتئین محصول را بهمره داشته است.
اولین وسیله برداشت علوفه همان داس بوده است که در برداشت غلات از حدود 5000 سال پیش استفاده می شده و هنوز در خیلی از نقاط ایران و جهان سوم استفاده می شود قداره یا شامیله تکمیل شده داس است که عملکردی بیشتر و خستگی جسمی کمتر بهمراه دارد یک کارگر با یک داس معمولی حدود 250 مترمربع که عبارتی برای یک هکتار 40 نفر با شامیله 1000 مترمربع در روز برداشت می نماید (برای 1 هکتار 100 نفر نیاز است).
ماشینهای دروگری که با نیروی دام کار می کردند در سال 1800 میلادی اختراع شد که اولین نمونه آن صفحه مدوری بود که داس روی آن نصب می گردید و سپس دروگرهائی بااصول قیچی با حرکت رفت و برگشتی تیغه ها ساخته و تکمیل گردید.
ساختمان دروگر شانه ای ( رفت و برگشت)
1- شاسی( در 3 نقطه به دوبازوی تحتانی وساق وسط تراکتور متصل می شود)
2-دستگاه رانش ( حرکت از محور تواندهی تراکتور به این دستگاه که شامل تسمه و چرخ است منتقل می شود)
3-فنر تنظیم وزن ( جهت کنترل وزن دروگر می باشد)
4- حامی میله ایست که پوسته و خارج از مرکز را به شاسی متصل می کند
5- نگهدارنده ، شانه برش را نسبت به تسمه رانش در یک راستا قرار می دهد.
6- ضامن، بصورت قطعه ناودانی و تحت فشار یک فنر که در برخورد شانه برش بامانع، شانه آزاد شده.
7- کفش ها ، شانه برش و ملحقات آن روی دو کفش داخلی و خارجی حمل می شوند.
8- تخته ردیف، تخته چوبی به کفش خارجی متصل است و علوفه بریده شده را به طرف داخل نوار برش ، می راند .
9- چوب ردیف، دسته ای چوبی به وسط تخته ردیف متصل است که از بیرون افتادن ساقه ها بریده شده به قسمت درو نشده،جلوگیری می کند .
10- سیستم خارج از مرکز ( اسانتریک) حرکت حاصل از محور تواندهی تراکتور( دورانی) جهت تامین حرکت تیغه های برش توسط این سیستم تبدیل به حرکت رفت و برگشت می شود.
11- شانه برش از تعداد تیغه های مثلثی که در کنار هم روی تسمه ای که زیر بند شانه می نامیم ساخته شده که این شانه برش (یا قسمت برنده دروگر) در داخل انگشتی ها و روی پهنه دروگر ، حرکت رفت و برگشتی دارد.
تیغه ها دارای آجدار( روی تیغه ) برای محصولات ساقه ضخیم (غلات، یونجه ، شبدر، ...) و سطح تیغه ها را آب کرم می دهند تا شیره گیاهی به آن نچسبیده و این نوع تیغه ها در ماشینهای خودگردانی که شانه برش از سطح زمین ارتفاع بیشتری دارد و نزدیک خـــاک و شن نیست بکار می روند. مورد استفاده تیغه های زیر آجدار، شبیه رو آجدار است و پس از کند شدن می توان دوباره تیز کرد، ولی این کار در تیغه های روآجدار عملی نیست.
تیغه های لبه صاف برای علوفه ساقه نازک چون چمن و آنهائی که هنگام درو شیره نمی دهند مناسب است در شانه برش اکثر دروگرها از این نوع تیغه استفاده می شود.
انگشتی ها چهار نوعند:
الف – سنگلاخی ( جنس فولاد یا آهن چکش خوار سخت) و در زمینهای سنگلاخی بکار می روند.
ب – انگشتی تخت، چون فاقد رویه محافظ بوده ، در درو ، محصولات پرپشت زیاد و یا در هم برهم بودن محصول، احتمال گیر کردن محــــصول در انگشتی ها کمتر بوده مورد استفاده قرار می گیرد.
ج – انگشتی معمولی ، انگشتی دو قلو
تنظیمات :
1- تنظیم تیغه
الف – تنظیم تطبیق خط وسط تیغه از خط وسط انگشتی می گذرد که برای انجام این تنظیم ، شانه برش را بطرف داخل و یا خارج، حرکت داد و یا طول جلاق دست را تغییر داد.
ب - تنظیم صفحات پشت بند ، سائیدگی بیش از حد این صفحات، ارتعاش در شانه برش افزایش یافته که صفحات قابل تعویض بوده و یا اینکه با شل کردن مهره های نگهدارنده ، صفحات را به جلو رانده تا تکیه گاه ثابت گردد .
ج – تیغه گیره ها: گیره ها بدون آنکه فشاری به تیغه وارد کنند روی تیغه ها تماس داشته و اگر سرگیره ها فشار زیادی روی تیغه ها وارد کنند سبب سائیدگی ، فشار بار به محور پی تی او وکاهش روانی حرکت شانه شده، لذا بهترین فاصلهحدود 1 میلیمتر بین قسمت عقب کفی انگشتی و زیر تیغه می باشد
د – تنظیم ارتفاع برش، نسبت به شرایط مزرعه و نوع گیاه متفاوت است و درو یونجه باید سعی کرد که جوانه های نزدیک زمین باقی بمانند تا رشد محصول برای چین بعدی سریعتر باشد.
و – تنظیم انگشتی ها: نوک انگشتی ها بطور معمول باید موازی سطح زمین باشند، اما در زمینهای سنگلاخی آنها را کمی بطرف بالا متمایل کرد تا سنگریزها را رد کنند، در مزارعی که محصول خوابیده یا ورس کرده است ، نوک انگشتی ها را بطرف پایین ببرید تا بتوانند بذاحل محصول نفوذ کرده و آنها را بلند کنند، و برای تمایل نوک انگشتی ها با تمایل شانه نسبت به زمین قابل تغییر است، معمولاً بوسیله اهرمی مخصوص صورت گرفته و یا در بعضی دروگرهای سوار، کوتاه و بلند کردن طول ساقه وسط تراکتور عملی می شود.
انواع دورگرها ( رفت و برگشتی) :
1- دروگر خودگردان ( صندلی دار و بدون صندلی)
2- دروگرتراکتوری ( میان سوار، سوار ، نیمه سوار ) و در بعضی از آنها پشت تراکتور ( ساقه ساز) یا کاندیشیز متصل می گردد که در مجموع آن را موور کاندیشیز گویند.
3- دروگر بشقابی ( اصول ضربه ای) بیشتر برای بریدن علف های هرز، مرغزارها، علوفه کنارجاده ها و زمینهای ورزش بکار می روند. (دروگر بــشقابی برای درو یونجه توصیه نمی شود) ، چون محصول بریده شده را با برشهای مجدد به صورت پودر در آورد و اتلاف می شود) زارعین ایرانی بهرحال ، دروگر بشقابی را بر شانه ای ترجیح می دهند چون ساختمان نسبتاً ساده تری داشته تعداد تیغه ها و تنظیمات کمتر و ساده تری داشته.
ساختمان دروگر شانه ای:
1- شاسی
2- دستگاه رانش (تسمه، چرخ تسمه و جعبه دنده) ، جعبه دنده دو وظیفه دارد یکی تغییر مسیر انتقال قدرت ( حرکت دورانی محور تواندهی در سطح افق را به حرکت روانی در سطح قائم تبدیل می کند) و دیگری افزایش سرعت 540 دور در دقیقه محور تواندهی به سرعت مناسب 3000 تا 2500 دور در دقیقه برای بشقابها.
3- دستگاه برش: متشکل از یک جعبه دنده و 2 یا چند بشقاب، معمولاً دارای 2 یا 3 و گاهی 4 تیغه می باشد و حرکت بشقابها از زیر و یا از بالا تأمین می گردد.
تعداد بشقابها از 2 تا 8 متغیر است، قطر بشقابها در چند بشقابی 20 سانتی متر ولی در دو بشقابی های بزرگ، ممکن است به 80 سانتی متر و بیشتر هم برسد،
تعداد تیغه ها در هر بشقاب نیز بسته به نوع دورگر متفاوت است معمولاً 2 یا 3 ولی گاهی به 4 عدد می رسند ( تیغه ها با زوایای مساوی روی هر بشقاب قرار دارند) و شکل تیغه ها درتمام طول مستطیلی است و یا در انتها مثلثی شده اند، دو طرف تیز هستند که پس از سائیده شدن می توان آنها را جابجا کرد و یا تیز کرد.
جعبه دنده دستگاه رانش و برش معمولاً از یکدیگر مجزا بوده لذا باید جداگانه واسکازین(90) ریخت .
4-حفاظ، سرعت دوران زیاد بشقابها سبب پرتاب سنگ و مواد جامد به اطراف می گردد از اینرو نوعی حفاظ ( برزنشی - فلزی) بر روی بشقابها استفاده می کنند.
5-سایر قطعات ( تخته ردیف، وسایل تنظیم چون فنر وزن ، ضامن و ...)
نوع دیگر از دورگرها با اصول ضربه کار می کنند دروگر شلاقی گویند که تیغه ها بصورت عمودی روی یک محور استوانه ای بطور زیگزاک قرار گرفته اند که با چرخش استوانه، علوفه بریده شده به بالا و عقــــب پـــرتاب می گردند و عرض کار دستگاه به پهنای طول استوانه می باشند
درو ساقه ساز یا کاندیشنر
یونجه درو شده را پس ازکاهش محتوای رطوبت برگ به مقدار معین بسته بندی می نمایندو چون ، رطوبت ساقه هنوز بیش از مقدار مجاز است و امکان کپک زدن و ضایعات وجود دارد، ساقه را در چند نقطه ترک داده تا آب آن سریعتر تبخیر شود و امکان خشک شدن همزمان برگ و ساقه پیش می آید، از اینرو وسایلی را برا ی ترک دادن و یا مچاله کردن ساقه و محصول ساخته شده است، که به ساقه سازها معروفند و می توان بطور یک دستگاه مستقل پس از موور( دورگرها) استفاده گردد یا توأماً یک ماشین بوده باشد.
شامل قسمت های : شاسی، دستگاه رانش( تعدادی چرخ دنده) ، شانه برش ، چرح فلک، غلطکها، ردیف کن و کفشها.
اگر سر و صدای زیاد از دستگاه شنیده شد، می تواند اثر نزدیک بودن غلطکها باشد و یا تنظیم غلطکها درست نباشد و اگر در برداشت، برگها صدمه دیده باشند و ریزش آنها در روی زمین بهمراه باشد بـــه دابـــل سرعت زیاد چرخ و فلک است و یا فاصله غلطکها کم است و یا بیش از اندازه له می کند.
جاروها ( ریک ها) کاشت علوفه با درو کردن خاتمه نمی یابد و چون علوفه گیاهی پرآب است باید قبل از انبار کردن خشک شود و خشک کردن محصول در مناطق پر آفتابی، با کاربرد موور کاندیشنر ( دروساقه سازها) ممکن است، مشکلی نباشد ولی در مناطق کم آفتاب و مرطوب و حتی در نواحی خشک، اگر پس از درو بارندگی شود، مسئله آخرین اســــت، لذا در هر دو منطقه برای جمع آوری محصول، لازم است آنها را ردیف نمود که با ماشینهای ریک ( جارو) انجام می شود و گاهی لازم می شود چند ردیف را به علت کم پشتی محصول، یک ردیف کرد تا خوراک مناسب برای ماشینهای عملیات بعدی مثلاً بسته بند فراهم آید و زمانی نیز به علت پرپشتی محصول پس از درو ، ممکن است الزام در دو یا چند ردیف کردن یک ردیف پیش آید.
جابجا کردن ردیف و هوا دادن از دیگر کارهائی است که جارو می تواند انجام دهد جاروهای متداول امروزی به دسته مورب، خورشیدی و بخش کن تقسیم می شوند.
در جاروهای مورب احتیاج به نیروی محرکه داشته که از چرخ آنها و حور توندهی و یا نیروی هیدرولیک تأمین می گردد و از نظر نحوه اتصال به تراکتور نیز دارای دنباله بند، نیمه سوار و سوار هستتند.
جاروهای خورشیدی : در ایران 4 خورشیدی از نوع سوار بوده و انواع بزرگتر آنها ممکن است نیمه سوار باشند و حرکت دورانی از چرخها در اثر تماس نوک انگشتی محیط چرخها با زمین و یا علوفه تأمین می گردد و این نوع جهت تبعیت از بلندی زمین، جهت انجام کار بهتر بوده ( بدلیل سادگی و تنظیمات کمتر) و همچنین جابجائی خورشید ها، مورد پسند بهتری برای کشاورزان است و خورشیدی ها ممکن است توپرو یا توخالی باشند.
اگر در عملیات با جاروی خورشیدی ملاحظه شد که علوفه جا می ماند ، بدلیل شکسته شدن انگشتی هاست که می بایست عوض کرد و همچنین وقتی در حین جارو کردن علوفه می پرد. بدلیل پرش خورشیدی ها است که می بایست فشار تایر ( نیمه سوار) را امتحان نمود و یا سرعت پیشروی را کم نمائیم. و اگر شکستگی پیاپی انگشتی بهمراه بود می توان پوسیدگی و زنگ زدگی آنها را چک کرد و همچنین خیلی سطح زمین قرار گرفته اند را، تنظیم کرد. دلیل اینکه وقتی علوفه به انگشتی گیر می کند این است که سطح مزرعه برای جارو کردن خیلی خیس است.
نوع دگیر جاروها، پخش کن می باشند که در مناطق بسیار مرطوب و کم آفتاب بکار می روند به این به عبارت که علوفه برای خشک شدن چند روزی روی زمین مانده و به زمین جسبیده که با این ماشین آن را بلند کرده و پوف داده تا کپک نزند و بیشتر از نوع سوار می باشد.
بسته بندها ( بیلرها)
ماشینهای دنباله بند بوده و حرکت را از محور توان دهی می گیرند و علوفه را پس از برداشت از زمین بصورت بسته های ( مکعبی ، استوانه ای) در می آورند.
قسمتهای مختلف :
1- قسمت بردارنده علوفه
2- قسمت خورنده ( خوراک دهی) بصورت هلیس یا پیچ ارشمیدس
3- چنگالها
4- پیستون
5- فضای بسته بند
6- چرخ ستاره ای ( جهت تنظیم طول بسته )
7- دستگاه گره زن ( معمولاً 2 عدد) که سوزن به ازاء هر گره زن ،2 عدد می باشد
8- ناودانی ( تنظیم فشردگی بسته علوفه )
9- چرخ طیار( تبدیل حرکت غیریکنواخت )
ارتفاع بردارنده نسبت به زمین به اندازه ای باشد که اگر زیاد باشد، علوفه روی زمین مانده و اگر کم باشد موجب صدمه خوردن انگشتی ها و همچنین ورود خاک و شن بداخل دستگاه شده لذا مناسبترین فاصله تا زمین حدوداً 1 سانتی متر است که در بعضی بسته بندها، بطور خودکار بردارنده را با سیم بالا و پائین کرده و در نوع دیگر توسط پیچ که روی دستگاه است بالا و پائین می برند.
یکی از موارد مهم در بسته بندی ، کشش نخ است که اگر فشار نخ کم باشد بسته شل شده و اگر فشا بر نخ زیاد باشد ، نخ پاره می شود. تنظیم فشردگی بسته توسط پیچ های لنگی در انتهای فضای بسته بند در بیرون قرار داشته که دو ناودانی را نزدیک و یا دور می کند و طول بسته توسط چرخ ستاره ای است که محل استقرار آن در ناودان می باشد.
نوع دیگر بسته بندی بصورت استوانه ای است که خاصیتهای اینوع نسبت به بسته بند مکعبی بشرح ذیل است:
1- اگر پس از عمل بسته بندی ، بارندگی شود، آب از بسته استوانه ای نفوذ می کند، در حالیکه مکعبی ها بدلیل فشردگی زیاد نفوذ آب سخت است.
2- استوانه ای شکل را با توجه شکل خاصش می توان در فضای باز گذاشت و اگر برای مدت طولانی باشد در انبار قرار می دهند.
3- حجم بسته بندی استوانه ای معادل 30 بسته مکعبی است لذا حمل و نقل آن صرفه جوئی در وقت است
4- جابجا کردن و یا بلند و پائین کردن بسته های استوانه ای با دستگاه بلند کــــــن خودگردان ( لیفتراک) موجب صرفه جویی در هزینه دستمزدهاست.
5- یکی از اصول مدیریت مزار ع علوفه ای این است که بسته ها زودتر از مزرعه خارج شود تا فضای زیر بسته ها امکان رشد سریعتر داشته باشند، از اینرو بسته های لذا استوانه ای این مزیت را دارا می باشند.
دوستان عزیز با نظرات و پیشنهادات خود ما را یاری نمایید
Email: mafi.hassan@gmail.com
Mobile: 09191878456
"منتظر نظرات و پیشنهادات ارزشمند شما هستیم"
Mobile: 09191878456
Email: mafi.hassan@gmail.com
کاشت نهال :
ابتدا گودالی با عمق مناسب حفر نموده سپس حدود 50 گرم سوپرجاذب را داخل گودال می ریزیم وبا مقداری خاک مخلوط می کنیم و نهال را داخل گودال قرار داده و گودال را پر میکنیم . باید سعی شود سوپرجاذب در نزدیکی ریشه قرار بگیرد.
انتقال نهال :
ریشه بدون خاک نهال را در مخزن حاوی ژل سوپرجاذب ( ویژه انتقال نهال ) فرو می بریم ،پس از خارج کردن نهال مقداری ژل به ریشه نهال می چسبد که رطوبت لازم را در طی زمان انتقال حفظ می نماید .جهت کاشت این نوع نهال تمامی مراحل همانند کاشت نهال بدون ژل می باشد و فقط در هنگام کاشت از سوپرجاذب به صورت خشک در گودال به میزان 30گرم استفاده میشود.
درختان زیر پنج سال و درختچه ها:
حدود 100- 200گرم سوپرجاذب خشک به ازای هر درخت توصیه می شود. روش کار به این صورت است که در قسمت سایه انداز درخت که توسعه ریشه بیشتر است 3 حفره 50-40 سانتی متری ایجاد می کنیم اندازه و تعداد حفره ها بستگی به اندازه درخت دارد .در این روش که روش کپه ای ( درون گودال ) است مقداری سوپرجاذب را در کف چاله ها به صورت خشک می ریزیم و سپس روی آن را با خاک معمولی پر می کنیم البته چاله ها باید حداقل 10 سانتی متر از سطح زمین پایین تر باشند . علاوه بر این روش این مواد می توانند به صورت نواری(در محدوده توسعه ریشه دور تا دور درخت نواری به عمق 50-40 سانتی متر حفر می شود و مقدار مشخص شده در کف کانال به طور یکنواخت پخش میشود) و اختلاط کامل (مقدار مشخص شده را باخاک داخل چاله مخلوط کرده و آن را در کف چاله می ریزیم) به کار روند . میزان مصرف سوپرجاذب بستگی به بافت خاک و اندازه درخت دارد.
درختان میوه و جنگلکاریهای شهری:
200- 400گرم برای هر درخت توصیه می شود روش کار به این صورت است که در قسمت سایه انداز درخت که توسعه ریشه بیشتر است 5-3 حفره 50-40 سانتی متری ایجاد می کنیم ( اندازه و تعداد حفره ها بستگی به اندازه درخت دارد ) در این روش که روش کپه ای ( درون گودال ) است مقداری سوپرجاذب را در کف چاله ها به صورت خشک می ریزیم و سپس روی آن را با خاک معمولی پر می کنیم البته چاله ها باید حداقل 10 سانتی متر از سطح زمین پایین تر باشند . علاوه بر این روش این مواد می توانند به صورت نواری و اختلاط کامل (به همان روشی که در بالا توضیح داده شد.) با خاک به کار روند،در هر صورت پس از پایان این مراحل آبیاری انجام می گیرد .
زمینهای چمن:
به مقدار 50 الی 100 گرم سوپرجاذب در هر متر مربع و در عمق 5/2- 2 سانتی متری خاک قرارمی دهیم. روش کار به این صورت است که ابتدا بستر خاک را آماده می کنیم و بعد مقدار توصیه شده را به صورت دستپاش یا بذر پاش در سطح خاک پخش کرده و سپس با برگرداندن این مواد را در لایه 2 الی 5/2سانتی متری قرار می دهیم و به اندازه 10 سانتی متر خاک معمولی روی آن می ریزیم و غلتک می زنیم و بعد عملیات بذر پاشی را انجام می دهیم. دراین روش مقدار آبیاری کمتر از روشهای معمول و همچنین دوره آبیاری طولانی تر می شود .
گیاهان زینتی :
جهت کاشت گیاهان زینتی مانند انواع رزها و غیره ، ابتدا چاله ای به عمق مناسب بوته حفر می کنیم و حدود 20 الی 30 گرم سوپرجاذب بسته به اندازه بوته در ته چا له می ریزیم و با خاک داخل چاله مخلوط می کنیم و آنگاه بوته گل را داخل چاله قرار داده آن راآبیاری می کنیم .
کشتهای زراعی:
بسته به خصوصیات مزرعه از جمله بافت خاک، شرایط اقلیمی منطقه، نوع محصول، دوره آبیاری و. حدود200-100 کیلوگرم سوپرجاذب در هر هکتار (10000متر مربع) خاک استفاده می شود و به دو صورت نواری[1] ، دست پاش[2] اعمال می شود.
[1] روش نواری: سوپرجاذب را ته شیار ریخته و روی آن را با خاک پوشانده و آبیاری می شود .
[2] روش دستپاش یا کود پاش: سوپرجاذب در سطح مزرعه پخش می شود و با ابزار مناسب آنها
را زیرخاک می برند.
پرورش قارچ:
سوپرجاذب به مقدار دو کیلوگرم در هرمتر مکعب با بستر کاشت مخلوط شده و تا حالت اشباع آبیاری می شود.
خزانه نشاء:
حدود 120- 40 گرم سوپرجاذب در هر متر مربع ودر عمق 15-10سانتی متری استفاده می شود.
خزانه نشاء:
حدود 120- 40 گرم سوپرجاذب در هر متر مربع ودر عمق 15-10سانتی متری استفاده می شود.
توضیح مهم:
1- در هر یک از شرایط فوق لازم است تا 3-2 نوبت آبیاری معمولی انجام شود و سپس فاصله آبیاری را افزایش دهید .
2- کاربرد سوپرجاذب بسته به نوع گیاه ، بافت خاک ، شرایط اقلیمی و کیفیت آب ، موجب کاهش آب مصرفی به میزان 70-50%می شود که این مقدار برای گیاهان گلدانی 75-50% ، زمینهای چمن 40- 15%، گیاهان زراعی در شرایط زراعی 40-20% است.
3-قبل از کاربرد از مخلوط کردن سوپرجاذب با هر نوع کود و مواد افزودنی جامد و مایع دیگر جداً خود داری کنید.
4- هنگام کاربرد همزمان از سوپرجاذب و کود و یا هر افزودنی دیگرباید از چالکودهای مجزا استفاده شود . (مانند روش بعلاوه و ضربدر)
5- سوپرجاذب باید دور از رطوبت و نور مستقیم آفتاب نگهداری شود.