کود سبز

کود سبز

تناوب زراعی و تنوع ژنتیکی از دیر باز به عنوان ارکان سیستمهای تولید کشاورزی سنتی و موفق به شمار می آمده اند . در نیمه اول قرن بیستم ، تناوب زراعی مورد توجه بسیار قرار داشت و تا چند دهه پیش نیز پژوهشهای مربوط به تناوب همچنان ادامه داشت با پایان گرفتن جنگ جهانی دوم ، کودها ازته نسبتا ارزان قیمت به بازار معرفی شدند و بدین ترتیب جاذبه ای اقتصادی موجب جایگزینی کودها با تناوب زارعی گردید و تحقیقات و ترویج نیز بر همین مبنا متمرکز شدند . این امر تا بدین جا پیش رفت که امروزه بسیاری از زارعین ، حاصلخیزی خاک را با میزان مصرف کود برابر می دانند .قبل از معرفی کودهای شیمیایی ، استفاده از بقولات در تناوب برای بهبود حاصلخیزی خاک به عنوان یک شیوه مهم و رایج مدیریتی به شمار می آمد . به منظور افزایش ازت و در نتیجه بهبود حاصلخیزی خاک ، از دو نوع بقولات استفاده می شد : « بقولات یکساله دانه ای و بقولات علوفه ای چند ساله به عنوان کود سبز ».آنچه که اجرای تناوب زراعی را در حال حاضر پیچیده می سازد وجود برخی عوامل اقتصادی است که مزایای بیولوژیک این شیوه مدیریتی را تحت الشعاع قرار می دهند . یقینا هیچ کشاورزی رازی به جایگزین کردن محصول پر بازده خود مثل غلات با دیگر گیاهان به نسبت کم بازده نیست . البته در نظامهایی که تناوب اجرا می شود در مقایسه با نظامهای تک کشتی حتی اگر کود ازت در آنها به اندازه کافی مصرف شده باشد ، عملکرد محصولات غالبا ۱۰ تا ۴۰ درصد بیشتر است .حاصل خیزی پایدار خاک به مفهوم قابل دسترس بودن دائمی عناصر غذایی برای گیاه است . حاصل خیزی پایدار هنگامی تحقق می یابد که تمامی عناصر غذایی جذب شده توسط گیاهان به خاک برگردد ؛ به طوری که این عناصر بتوانند مجدداً مورد استفاده این گیاهان قرار گیرند . در چنین وضعیتی است که چرخه عناصر غذایی شکل می گیرد . تفاوت اساسی نظامهای طبیعی و زراعی در آن است که در نظامهای زراعی مقدار نسبتاً زیادی از عناصر غذایی از طریق برداشت محصول از سیستم خارج می شود . بنابراین در صورت استفاده مداوم از نظامهای مذکور لازم است . که عناصر غذایی مصرف شده در انها به طریقی جایگزین شوند .در سیستمهای فعلی چرخهٔ عناصر غذایی به طور کامل بسته نمی شوند ، زیرا این عناصر دائماً به چرخه یاد شده اضافه شده و یا از آن خارج می شوند . به حداقل رساندن تلفات عناصر غذایی در چرخه مذکور و تامین نهاده های ضروری برای گیاه رمز موفقیت حاصل خیزی خاک در نظامهای کشاورزی پایدار است .

فرسایش و آب شویی

مادامی که عوامل فرساینده خاک از قبیل رواناب و باد کنترل نشوند ، انسان شاهد هدر روی عناصر غذایی از این طریق خواهد بودحجم هدر روی عناصر غذایی از طریق آب شویی تحت کنترل اقلیم ، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک ، نوع محصول ، و نوع عنصر غذایی و غلظت آن در خاک است . اثرات متقابل این عوامل موجب می شود که تلفات عناصر غذایی از راه آب شویی دارای دامنه ای وسیع باشد . از آن جا که عناصر غذایی به وسیله آب از محدوده ریشه و نهایتا از چرخه خارج می شوند لذا نوع نزولات جوی و نحوه توزیع آنها بر میزان هدر روی عناصر غذایی از طریق آب شویی تاثیر می گذارد یک روش کاستن از تلفات ناشی از آب شویی استفاده از کودهایی است که عناصر غذایی آنها به مرور در طی فصل رشد آزاد می شود . بارزترین نمونه این کودها ، کودهای دامی و کودسبز است که به موازات تجزیه در خاک عناصر آنها آزاد شده و در اختیار محصول قرار می گیرد . البته اگر مقدار ازت تولیدی توسط این کود ها بیش از حد نیاز محصول بعدی باشد ، مشکل آب شویی نیترات و خروج آن از محدوده ریشه وجود خواهد داشت .

بقولات و تثبیت بیولوژیکی ازت

 
در فرآیند تثبیت ازت ، یک رابطه همزیستی ،‌ بین گیاه میزبان و باکتریهای ریزوبیوم در گرهکها برقرار می شود . در این همزیستی ، گیاه میزبان علاوه بر آن که انرژی مورد نیاز باکتریها را به صورت کربن تثبیت شده تامین می نماید انرژی لازم جهت توسعه گرهکها را نیز فراهم نموده. باکتریهای ریزوبیوم نیز به نوبه خود با واکنش تسریعی آنزیمهای نیتروژنازی که تولید می نمایند ازت اتمسفری (N) را به آمونیاک تبدیل نموده و آمونیاک تولیدی پس از تبدیل به اسیدهای آمینه ، از راه آوندهای چوبی به بافتهای در حال رشد انتقال می یابد .در فرآیند تثبیت ، به ازای هر مولکول ازتی که تثبیت می شود به جا به جایی شش الکترون نیاز است ، این نیاز موجب می شود که در شرایط ایده آل به ازای تثبیت هر مولکول ازت ، ۲۱ مولکول ATP به مصرف برسد به عبارت دیگر به ازای هر کیلوگرم ازتی که تثبیت می شود ، ۴ کیلوگرم هیدرات کربن به مصرف می رسد . البته در فرآیند تثبیت ازت ، گرهکها گاز هیدروژن (H) نیز تولید می نمایند که این خود موجب کاهش کارایی فرآیند انتقال الکترون می شود . اضافه شدن این مشکل به موازنه الکترونی فوق علاوه بر انرژی مورد نیاز جهت نگه داری باکتریها و گرهکها ، موجب می شود که به ازای تثبیت هر کیلوگرم ازت ۸ تا ۱۷ کیلوگرم هیدرات کربن به مصرف برسد . در نتیجه می توان چنین برآورد نمود که ۱۰ تا ۴۰ درصد از کربنی که طی فرآیند فتوسنتز در بقولات تثبیت می شود ، صرف تثبیت ازت می شود .

تعریف کود سبز

کود سبز شامل گیاهی است که آنرا قبل از کاشت محصول اصلی کشت کرده و بعد از مقداری رشد سبزینه ای آنرا به زمین بر می گردانند بدون اینکه از این گیاه محصولی برداشت کنند این گیاه می تواند شامل هر گیاهی باشد غیر از آنهایی که بخشهای خشوی دارند یا اثر آللوپاتی بر روی گیاه محصول دار بعدی می گذارند . در اصل کود سبز یک تناوب است که محصول ندارد و برای بهبود باروری و حاصلخیزی خاک و در صورت لگوم بودن تامین کل یا بخشی از ازت مورد استفاده محصول بعدی استفاده میشود به طوری که از نظر رطوبت با محصول اصلی در رقابت نباشد .

مهمترین سایتها و موتورهای کاوش کشاورزی

اطلاعات کسب شده از این سایت دارای اعتبار بالایی است و چون که این موتور

کاوش مربوط به سازمان کشاورزی است و خوار بار جهانی می باشد. در این

سایت می توانید اطلاعاتی در مورد انواع رشته های کشاورزی  از قبیل تولیدات

دامی، گیاهپزشکی، ترویج و آموزش فراوری محصولات و ...کسب کنید. این موتور

 کاوش دارای جستجوگر پیشرفته(advanced search) می باشد و به کمک آن

 اسناد و مدارک، صفحات وب، عکس ها و نشریات را دریافت خواهیم کرد.

                                          برای دیدن سایت اینجا لیک کنید

پنیرک(توله)

Malva neglecta

 Common mallow

گیاهی است یکساله زمستانی یا دو ساله از خانواده Malvaceae که ازدیاد ان از طریق بذر صورت میگیرد.برگهای این گیاه ساده،قلبی شکل وبه طور متناوب روی ساقه قرار گرفته اند. رگبرگهای پنجه ای دارند و موهای ستاره ای شکل چند سلولی انها را تزیین کرده است.در قاعده هر برگ دو گوشوارک قرار دارد. برگها دارای5تا7 لوب غیر واضح هستند.

گلهای توله منظم و هرمافرودیت است.کاسه گل از سه کاسبرگ آزاد منظم و جام از 5 گلبرگ آزاد منظم و سفیدرنگ تشکیل یافته است.طول اجزای جام و کاسه با یکدیگر مساوی است.نافه از پرچم های متعدد و به صورت لوله ای در داخل گل که از پیوستن میله ها به وجود آمده، تشکیل شده است.انتهای پرچم آزاد است مادگی از تعداد زیادی کارپل که هر کدام یک تخمک واژگون دارد، تشکیل یافته است.میوه پنیرک گرد،فشرده و سطح خارجی آن ناصاف و خشن است و دانه های آن قهوه ای رنگند.

این گیاه معمولاً در زمینهای زراعی و بایر و مرطوب و هچنین اطراف آبروها روییده میشود.دام از این علف تغذیه میکند،ساکنان مناطق جنوبی کشور نیز از گیاه توله به صورت خام یا پخته استفاده میکنند.

روشهای کنترل: 

در مزارع غلات(گندم وجو)از علفکش مکوپروپ پی+دیکلوپروپ پی+MCPA(SL60%)به نسبت2.5لیتر در هکتار و در مرحله5تا6 برگی شدن گندم استفاده میشود.همچنین تری بنورون متیل(گرانستار) DF75% به میزان 15-20گرم در هکتار.

در مزارع پنبه از اتال فلورالین(EC33.3)به نسبت3تا3.5لیتر در هکتار قبل از کاشت و به صورت مخلوط با خاک در یک نوبت استفاده میشود.

در مزارع نیشکر برای مبارزه با گونه M.parviflora از متریبوزین(DF75%,WP70%)به نسبت 2-4 کیلوگرم به صورت لکه ای قبل و بعد از ظهور علف هرز در یک نوبت استفاده میشود.

در مزارع کلزا از سم هالوکسی فوپ اتوکسی اتیل(EC12.5%)به نسبت 2 لیتر در هکتار استفاده میشود(زمانی که حداقل دمای شبانه روز به پایینتر از 5 درجه سانتیگراد میرسد از مصرف این علف کش باید خودداری شود.)

گل قاصدک

Taraxacum officinale

 Dandelion

گیاهی است چندساله،تکثیر آن از طریق بذر و جوانه های ریشه است.دارای ریشه های زیرزمینی عمیق و کلفت و ابدار می باشد.برگهای قاعده ای گیاه از یک نقطه منشعب شده و به طوقه متصل گردیده اند.برگها طویل و باریک و دارای بریدگیهای عمیق می باشد که در قسمت بریدگی نوک تیز می باشند. ساقه گل دهنده طویل و توخالی و مودار است.روی هر ساقه گل دهنده یک گل به وجود می اید.دارای گلهای اشعه ای به رنگ زرد تا نارنجی می باشد.این گلها به وسیله براکتهایی پوشیده شده اند و مجموعا قسمت سر را تشکیل می دهند.بذرها قهوه ای متمایل به زرد،باریک و دارای زوائد چتر مانند که به وسیله یک زائده منقار مانند به بذر منتقل می شوند.

گل قاصد در بسیاری از خاکهای مرطوب،مراتع،چراگاها و پارکها یافت می شود و در بیشتر فصول  سال به گل نشسته و به شدت مورد علاقه گاو وگوسفندان است.همچنین در مزارع گندم و جو،و زمینه

انواع گل آذین

                               ۱) گل آذین محدود

    گل آذینها:     

                              ۲) گل آذین نامحدود

                                      ۱) یک سویه : گل گاو زبان

گل آذین های محدود:   ۲) دو سویه : روناس

                                ۳) چند سویه : فرفیون

                                                            

گل آذین یعنی نحوه آرایش و قرار گرفتن گل در روی محور اصلی گل .

در گل آذین محدود انتهای محور اصلی گل آذین به یک گل ختم می شود  در حالی که در گل آذین نامحدود انتهای محور اصلی به یک گل ختم نشده و رشد محور اصلی ادامه دارد

انواع گل آذین ها :

۱) خوشه ای raeeme: در این گل آذین گل ها  با دم گل در امتداد قرار میگیرند   مانند : (تیره گندم)

۲) سنبله spilee: شبیه گل آذین خوشه ای است ولی گلها بدون دم گل در روی محور گل قرار می گیرند  مانند :( تیره گندم )

۳) دیهیم corymb:در این گل آذین دم گلها از پایین به بالا کوتاه شده و همه آنها در یک سطح قرار می گیرند .

۴) چتری ambel: در این نوع دم گلها از یک نقطه خارج شده و گلها در یک سطح قرار می گیرند . مانند: ( پیازداران )

۵) کپهای copitol : ذر این نوع گلها بدون دم گل و کوچک و به صورت انبوه در روی یک نهنج مخروطی یا مسطح قرار می گیرند . ویژه تیره جعفری .

مانند : (مخروطی در شبدر) (مسطح در آفتابگردان )

۶) دم گربه ای cutin: این نوع گل آذین در روی درختان چوبی دیده میشود و گلهای تک جنسه به صورت فشرده به هم در روی محور گل قرار می گیرد .

تغذیه دی اکسید کربن

تغذیه دی اکسید کربن

 مقدار دی اکسید کربن موجود در هوا 0.03درصد و یا حدود 300پی پی ام  می باشد. (هر میلیون کیلوگرم هوا دارای 300کیلوگرم دی اکسید کربن می باشد ) در مناطق صنعتی , باتلاقی و بستر رودخانه ها حدود 400پی پی ام و در برخی مناطق 200 پی پی ام است . 

مقدار دی اکسد کربن موجود در هوا برای فتوسنتز کافی است.

کمبود دی اکسید کربن : در زمستان به علت مسدود بودن گلخانه , تبادلات هئای داخل گلخانه با محیط بیرون به حداقل می رسد و در ساعات آفتابی روز دی اکسید موجود در فضای گلخانه توسط فرآیند فتوسنتز از هوا گرفته شده و مقدار آن در گلخانه بسته مرتب کم می شود (کمتر از 200 پی پی ام ) که باعث کاهش فتوسنتز و توقف رشد می شود . یک برگ آفتابگردان در حال رشد , می تواند 2,4 متر در مدت یک ساعت مصرف کند . میزان دی اکسید کربن موجود در گلخانه بسته در عرض چند ساعت می تواند به نقطه بحرانی خود برسد ( پایین ترین حد ممکن ) و باعث بازماندن از رشد شود . مقدار بحرانی دی اکسید کربن 125- 25 پی پی ام است . ادامه کمبود دی اکسید کربن باعث طولانی شدن دوره کشت و کاهش کیفیت محصول می شود.

میزان دی اکسید کربن موجود در خاک بین 2500  - 2000 پی پی ام  متغیر است . منبع تولید این گاز در خاک تجزیه مواد آلی خاک و تنفس ریشه می باشد . دی اکسید کربن از میان ذرات خاک انتشار می یابد . این گاز با آب ترکیب شده و تبدیل به کربنات و بی کربنات پتاسیم و منیزیم می شود . وجود دی اکسید کربن در خاک با کم کردن میزان اکسیژن خاک موجب کاهش رشد گیاه می شود . زهکشی ضعیف و غرقاب شدن خاک باعث کاهش میزان اکسیژن و افزایش دی اکسید کربن خاک می شود .

تزریق دی اکسید کربن : افزایش غلظت دی اکسید کربن تا میزان 1500 – 1000 پی پی ام برای اکثر گیاهان مفید است . البته افزایش دی اکسید کربن در فتوسنتز بستگی به سایر عوامل موثر در فتوسنتز دارد . غلضت بالای دی اکسید کربن برای گیاه سمی است و باعث کاهش عملکرد کلروزه شدن( بین رگبرگ ) و نکروزه شدن برگ می شود . سطح آستانه دی اکسید کربن در گیاهان مختلف متفاوت است . مثلادر گوجه فرنگی 2200 و در خیار 1500 پی پی ام می باشد . در کاهو تزریق 1600 پی پی ام دی اکسید کربن باعث 31 درصد افزایش محصول و 20 درصد زود رسی می شود . در گوجه فرنگی تزریق 1000پی پی ام باعث 48 درصد و در خیار تزریق 1000پی پی ام دی اکسید کربن باعث 33 درصد افزایش عملکرد می شود .

وقتی دستگاه های تهویه به اندازه 5 سانتی متر باز باشند و یا پنکه های خنک کننده کار کنند میزان دی اکسید کربن داخل گلخانه به اندازه محیط آزاد است (حدود 300 پی پی ام ) . در مناطق گرم , در جایی که برای خنک کردن گلخانه دستگاه هاهی خنک کننده در تابستان به طور مداوم کار می کنند . تزریق دی اکسید کربن لازم است. وقتی تزریق دی اکسید کربن در زمستان انجام می شود رشد گیاهان و نیاز کودی نسبت به حالت عادی افزایش می یابد .

زمان تزریق دی اکسید کربن : تزریق دی اکسید کربن در تمام طول روز از طلوع آفتاب تا یک ساعت قبل از غروب صورت می گیرد . زمان تزریق به موقعیت گلخانه و عرض جغرافیایی هم بستکی دارد و در فصل های پاییز و زمستان صورت می گیرد . این عمل معمولا در اواخر شهریور یا اوایل مهر تا اواسط فروردین – اواسط اردیبهشت انجام می شود .  در زمان تزریق باید کلیه دستگاه های تهویه و هواساز و خنک کننده خاموش باشد و در یچه تهویه کمتر از 5 سانتی متر باز باشد .

منابع تولید دی اکسید کربن : دستگاه مولد دی اکسید کربن قادر به تولید 1500پی پی ام در مساحت 465متر مربع می باشد . سوخت دستگاه مولد نقتی مایع , گاز , پروپان , نفت سفید و .... است . دستگاه را معمولا از سقف آویزان می کنند . دی اکسید کربن در دمای پایین به صورت منجمد است که به آن یخ خشک می گویند . دی اکسید کربن تحت فشار به صورت مایع است که گران قیمت است . 

کمپوست , CO2 و گلخانه : توجه به بعضی از ویژه گی های مربوط به مواد آلی کمپوست و میزان CO2 در هوای گلخانه می تواند مفید باشد . وقتی کمپوست با خاک مخلوط می شود CO2  و گرما تولید می شود . هنگامی که کپه های کمپوست تجزیه می شوند دمای آن ها به سهولت به بیش از 38 درجه سانتی گراد خواهد رسید که ین امر می تواند حتی به گرم شدن گلخانه در زمستان  نیز کمک کند .     

مبارزه با آفات

روغن امولسیون شونده ( ولک )

گروه شیمیایی : هیدروکربن آلیفاتیک

ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی : گاهی خصوصیت روغنها را بر حسب جرم مولکولی آنها بیان می کنند . روغنهای بسیار سبک خاصیت حشره کشی چندانی ندارند به عکس در صورتیکه از مولکولهای روغنی بسیار سنگین استفاده شود علاوه بر آفت ؛ گیاه میزبان هم صدمه خواهد دید . آن دسته از هیدروکربنها برای مبارزه با آفات روی گیاهان به کار گرفته می شوند که نقطه جوش آنها دقیقا کنترل شده و عمدتاً از هیدروکربنهای پارافینی تشکیل شده باشند . خلوص روغن از نظر وجود هیدروکربنهای غیر اشباع را با درجه سولفوناسیون نشان می دهند . اگر درجه سولفوناسیون روغن 100 باشد یعنی صد در صد از هیدروکربنهای اشباع شده تشکیل شده است . بنابراین هر قدر درجه سولفوناسیون از 100 کمتر باشد میزان هیدروکربنهای غیر اشباع بیشتر است . درجه سولفوناسیون در تعیین روغنها برای سمپاشی زمستانه و تابستانه موثر می باشد . مثلاً روغنهای با درجه سولفوناسیون 85 تا 95 برای سمپاشی تابستانه و روغنهای با درجه سولفوناسیون 65 تا 75 برای سمپاشی زمستانه مناسبند . روغنها را به صورت امولسیون فرموله می کنند . این امولسیون را تنها یا همراه با حشره کشهای دیگر رقیق کرده و مصرف می نمایند .

ماندگاری در محیط زیست : تجزیه زیستی روغنهای امولسیون شونده توسط میکروارگانیزمهای موجود در خاک صورت می گیرد . عواملی که می توانند بر سرعت تجزیه زیستی اثر بگذارند عبارتند از : شرایط محیطی از قبیل دما ؛ رطوبت ؛ بارندگی ؛ نوع خاک و میکروارگانیزمها .

سمیت : LD₅₀ بیشتر از mg/kg4300

یکی از مزایای روغنها نسبت به حشره کشها کم خطر بودن آنها برای انسان است به طوریکه باقیمانده سم روی محصولات برای انسان خطرناک نمی باشد . روغنها سمیتی برای پرندگان و حشرات مفید ندارند ولی ماهیها و زنبورهای عسل تا حدی به این سم حساس هستند .

 موارد مصرف : روغنها از طریق بستن منافذ تنفسی باعث مرگ حشرات می شوند . همچنین با انحلال قشر مومی جلد حشره باعث می شوند که حشره بوسیله نیروی کشش سطحی آب گرفتار آید . اینگونه خواص روغنها در روش مبارزه با لارو پشه با پهن کردن یک لایه نازک روغن روی سطح آب مورد استفاده قرار می گیرد .

روغنها را در دفع آفات در موارد زیر بکار می برند .

1-  برای سمپاشی تابستانی بر ضد شپشک آردآلود ؛ سپردارها و شته ها .

2-  برای سمپاشی زمستانی بر ضد شپشکهای گیاهی ؛ کنه های گیاهان ؛ تخم عده ای از حشرات و بعضی از لاروهای زمستانی .

3- بر ضد انگلهای خارجی مانند کک ؛ شپش و کنه .

4- به عنوان حامل و حلال حشره کشها .

5- جهت مخلوط کردن با امولسیون بعضی از حشره کشها مانند ترکیبات فسفره به منظور بالا بردن اثر حشره کشی آنها .

روغنها را به صورت امولسیون فرموله می کنند . این امولسیون را تنها یا همراه با حشره کشهای دیگر رقیق کرده و مصرف می نمایند . در این صورت روغن به صورت یک ورقه نازک پایدار روی سطح سمپاشی شده باقی می ماند . باید توجه داشت که میوه های هسته دار و نیز مرکبات تا اندازه ای نسبت به روغن حساسند . به طور کلی در مورد کاربرد روغنها باید احتیاطاتی را رعایت کرد که مهمترین آن عبارتند از :

‌1- در بهار و تابستان باید قبل از سمپاشی با روغن درختان را آبیاری کرد .

 2- سه هفته قبل و بعد از سمپاشی با روغن از کاربرد گوگرد روی گیاه باید خودداری نمود .

3-  اگر روغن با سم همراه باشد باید احتیاطات مربوط به سم رعایت شود .              فرمولاسیون : امولسیون 80% و 90% بدون آب