مهندسی کشاورزی - زراعت
آموزش و ترویج تولیدات کشاورزیمهندسی کشاورزی - زراعت
آموزش و ترویج تولیدات کشاورزی
بیماری باکتریایی آتشک درختان میوه و روشهای کنترل آن
مقدمه:
بیماری آتشک یا همان فایر بلایت که توسط یک نوع باکتری ایجاد می شود یکی از شدیدترین ومخرب ترین بیماری درختان میوه دانه دار محسوب می شوند که بیشترین خسارت رابه درختان گلابی، سیب وارد می کند .انتخاب نام آتشک یاسوختگی آتشین برای این بیماری ظاهرا به جهت توصیف وضعیت درختان مبتلا بهترین انتخاب بوده است چراکه با داشتن شاخه ها وبرگهای سیاه شده، ظاهری کاملاً مشابه به یک درخت آتش گرفته به خود می گیرد .بیماری آتشک نه تنها منجر به کاهش سالیانه محصول درخت می گردد بلکه به واسطه انهدام شاخه های کوچک میوه دهنده وشاخه های اصلی وگاه تمام درخت باعث کاهش محصول در سالهای بعد نیز می شود ونهالهای مبتلا در خزانه ها به علت آلودگی به باکتری غیر قابل فروش شده و آلودگی درخت منجر به مرگ آن می گردد به همین جهت خسارت شدیدی در باغات میوه ایجاد می کند .
علائم بیماری :
علائم بیماری آتشک بجز در موارد استثنایی براحتی قابل تشخیص بوده وبه آسانی می توان از علائم سایر بیماریهای سیب وگلابی تمیز داد .بارزترین علائم این بیماری برروی درختان گلابی، به و سیب ،وجود برگها وشکوفه های به ظاهر سوخته برروی شاخه ها است هنگامیکه شاخه های تازه وجوان آلوده باشند انتهای شاخه ها خم شده وحالت عصایی به خود میگیرند که به آن سر عصایی شدن شاخه هامی گویند .اولین علائم بیماری معمولاًبرروی گلها ظاهرمی شود بطوریکه ابتدا گلها حالت آب سوخته پیدا کرده وآنگاه پژمرده وچروکیده می شوند وبه رنگ قهوه ای تیره تا سیاه در می آیند . شکوفه های آلوده ممکن است بیفتند ولی معمولا بصورت آویزان وچسبیده باقی می مانند پس از شکوفه ها شاخه های جوان وتُرد وآبدار ویا جوشهای اطراف درختان حساسیت بیشتری به این بیماری نشان داده وآلوده می شوند واغلب انتهای این شاخه ها خم شده وبه شکل عصا در می آید وآلودگی بر روی برگها نیز از محل رگبرگها ایجاد و به تدریج برگها آب سوخته وخشک شده وچسبیده به شاخه های آلوده باقی می ماند و این تغییر رنگ در درختان گلابی به رنگ سیاه،در درختان (به)به رنگ قهوه ای تیره ودردرختان سیب به رنگ قهوه ای روشن ظاهر می شود .
عوامل موثر در کسترش وتوسعه بیماری :
یکی از عوامل مهم وتاثیر گذار بر توسعه بیماری آتشک شرایط آب وهوایی حاکم بر منطقه است .درجه حرارت (29-24درجه) و مقدار رطوبت محیط نیز که به اشکال باران،شبنم یا رطوبت نسبی بسیار زیاد دیده می شود از عوامل باکتری این بیماری محسوب میشود. دومین عامل که مهمترین عامل انتقال و انتشار این بیماری میباشد حشرات،مخصوصا“ زنبور عسل است که این حشرات از یک طرف با حمل عامل بیماری بر روی بدن خود انتشار باکتری می گردند و از طرف دیگر به واسطه تغذیه از گیاهان ،میزبان ورود باکتری به درون گیاه میشوند.
روشهای مبارزه وکنترل :
کنترل این بیماری به روش شیمیایی وبا استفاده از سم به تنهایی مشکل ویا غیر ممکن می باشد .بنابراین استفاده از روشهای پیشگیری ورعایت نکات زیر لازم وضروری است :
1- نظر به اینکه انتقال بیماری از منطقه ای به منطقه ای دیگر معمولا از طریق نهال، قلمه ویا پیوندک صورت می گیرد بنابراین نهال وقلمه ویا پیوندک مورد نیاز از مناطق سالم و عاری از بیماری تهیه گردیده وسعی شود از ارقا م مقاوم استفاده گردد.
2– باغات از نظر تغذیه مورد توجه قرا گیرند واز مصرف زیاد کود ازته که سبب افزایش رشد و رویشی وابدار شدن شاخه شده وحساسیت درختان را نسبت به این بیماری افزایش میدهد خودداری شود
3- اندام های آلوده هرس و منهدم گردند وعلفهای هرز باغ واطراف درختان حذف شوند.
4- وسایل کار اعم از قیچی ،چاقو ،اره وغیره با الکل یا مایع ضد عفونی کننده پس از هرس هر درخت ضد عفونی گردند
5- نظربه اینکه زنبور عسل مهمترین عامل انتقال این بیماری در زمان گلدهی است از استقرار کندوهای زنبور عسل در باغات ومناطق آلوده جدا خودداری گردد.
6- از آنجایی که حشرات (همچون شته ها ،زنجره ها وپسیلها )به همراه کنه ها از عوامل انتقال بیماری در طول فصل رویشی محسوب میگردند مبارزه موثر با این حشرات در زمان رشد رویشی درختان ضرورت دارد
7- باغات آلوده با محلول سمی بردو یکبار در پاییز وسه بار در بهار در زمان گل دهی درختان، یک نوبت در موقعی که 5 درصد شکوفه باز شده است ،یک نوبت در زمانی که 50 درصد شکوفه ها ویک نوبت در زمان باز شدن تمام گلها سمپاشی گردند.
انتخاب نهال سالم وعاری از بیماری، گام اساسی در احداث وتوسعه ی باغات و تولید اقتصادی محصولات باغی می باشد
برای مدیریت وجلوگیری از بیماری آتشک لازم است تلفیقی از روشهای پیشگیری وکنترل انجام گیرد.
منبع : وب سایت سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل
دستور العمل
دستور العمل پیش آگاهی و ردیابی آفت مهم و خطر ناک پروانه مینوز گوجه فرنگی
| برای دریافت متن اینجا را کلیک کنید |
حجم فایل :4.4 مگابایت فرمت :PDF |
اصول کنترل آفات
منتظر نظرات و پیشنهادات شما دوستان هستیم
Mobile : 09191878456
Email : mafi.hassan@gmail.com
مقدمه:
اقلیم در روی فیز یولوژی و رفتار حشره هاتاثیر می گذارد.طول روز ودرجه حرارت اثرات مهمی در روی سیستم های هورمونی داخلی حشره ها داشته و می توانند مانند یک کلید قطع و وصل شروع یا خاتمه دوره ی فعا لیت یا دوره ی دیاپوز حشره ها را تعیین نمایدکه به نوبه ی خود اثرات نامساعد عوامل آب وهوا را در روی زنده ماندن , رشد وتولید مثل حشره کاهش می دهند.
آب وهوا حشرات را به صورت انفرادی (مستقل از تراکم جمعیت)تحت تاثیر قرار می دهد. به عبارت دیگر آب وهوابه طریق عامل مستقل از تراکم یا عامل غیره منتظره عمل می کند.اکثر پژوهشگران معتقدند که نوسانهای جمعیت تعداد کثیری از حشرات تحت تاثیر آب و هوا قرار دارند.
آب وهواو تاثیر آن بر حشرات:
مجموعه تغییرات روزانه,فصلی و سالانه درجه حرارت ,رطوبت,بارندگی وطوفان وبرف,تابش آفتاب آب وهوا را تشکیل می دهد.
با در نظر گرفتن این نکته که حشرات قابلیت تحرک دارندم می توانندبا جستجوی خود از میان محیط های زیستی متنوع قابل دسترس مناسب ترین آنها را انتخاب نمایند مشکلات موجود ابعادگسترده تری بخود می گیرد.
آب و هوا به چهار روش اساسی در روی فیز یولوژی حشرات تاثیر می گذارند:
1-تاثیر روی سیستم هورمونی داخلی
2-تاثیر در روی درجه ی بقاء زندگی
3-تاثیر روی رشد و نمو
4-تاثیر روی سیستم تولیدمثل
تاثیرآب وهوابر سیستم تولید مثل:
چون تاثیرآب وهوا بر این سیستم حائز اهمیت بیشتری است لذا ما ابتداآنرامورد بررسی قرارمی دهیم.حشره های مناطق معتدله به وسیلهء تغییر دادن فعالیت سلولهای مغزی ترشح کننده ی هورمون دیاپوزنسبت به کاهش طول روز واکنش نشان داده و به دیاپوزمی روند.در مرحله ی دیاپوز حشره نسبت به تغیرات درجه حرارت از خود واکنش نشان نداده ویاواکنش آن به حال تعلیق درمی آید.با شروع مرحله ی دیاپوزرشد و تولید مثل حشره متوفق گشته و حشره نسبت به سرما ویخبندان مقاوم می گردد.
دو روش مهمی که برای شکستن مرحله ی دیاپوزشناخته شده اندعبارتنداز:قرار دادن حشره در شرایط طول روزبلندمانندشکسته شدن دیاپوز سنجاقکوقراردادن حشره در درجه حرارت پایین مشابه سرمای زمستان به مدت طولانی.سیستم هورمونی حشره ها پس از خاتمه ی مرحله ی دیاپوزشروع به فعالیت کرده ورشدونمو دوباره ی حشره را ممکن می سازد و حشره بار دیگر با رشدونموو تولید مثل خودنسبت به تغییرات درجه حرارت محیط واکنش نشان می دهد.
تورنک نشان داده است که شرایط آب و هوایی مانیتو با تغییرات زیادی شروع مرحله ی دیاپوزودر نتیجه به طور غیر مستقیم در درجه ی بقاء زندگی مگس Bassa harreyi که انگل زنبور چوبخوار درخت کاج است ایجاد می کند. در شرایط معمولی مگس مزبور و زنبور میزبان آن هر دو دوره ی زندگی سالانه دارند.اگر شرایط آب و هوایی مساعدبوده و فصل رشد ونموزودرس باشد,لاروهای نئونات مگس انگل در معرض درجه حرارت های بالاوروزهای بلند قرار می گیرند.در تحت تاثیر این شرایط لاروها به سرعت رشد کرده و بدون اینکه به مرحله ی دیاپوز وارد شوند به صورت حشره های کامل نسل دوم در همان سال ظاهر می شوند.
با وجود این چنین شرایطی در هنگام ظهور حشره ی کامل نسل دوم مرحله ی زیستی مناسب حشره ی میزبان در دسترس نیست,از این رو این حشرات اکثرا تلف می شوند. این عدم هما هنگی بین دوره ی زندگی انگل و میزبان منجر به تلف شدن قسمت عمده ی جمعیت حشره ی انگل می گردد.
تاثیر آب وهوا در روی درجه ی بقاء زندگی حشرات:
به نظر می رسد که یخبندان های شدید ممکن است سبب مرگ و میر حشره ها گردد. مثلا در مناطق برف گیر کوهستان ها در فصل بهار می توان لاشه های حشرات مرده را مشاهده نمود که احتمالا در اکثر یخبندان های زمستانه تلف شده اند. پس از بارندگی های سنگین در ابهای جمع شده در منطقه ی بن برگ گیاهانی مانند Dipsacus fullonumنیز معمولا لاشه های شته های غرق شده مشاهده می گردد.
بادهای خیلی شدید می تواند توده های حشره های مهاجر را به دریاببرد که در آنجا در اثر غرق شدن و یا در اثر تغذیه ی جانوران دریایی معدوم می شوند.آب وهوا اکثرا به طور غیر مستقیم نیز تاثیرات بسیار مهمی در روی انبوهی حشرات ایجاد می کند.
مثلا در اثر فصل بارندگی در جزیره ای در روی کنه ی شکارچی Pyemotesدر طول فصل خشک سال این کنه قادر است که اکثر تیپ لاروها و شفیره های سخت بال پوش نارگیل را که مینوز برگ درختان نارگیل است منهوم سازد ولی در فصل بارندگی کنه شکارچی انبوهی حشره ی آفت افزایش می یابد.
تا ثیر آب وهوا در رشد و نمو وتکامل فردی حشره ها:
درجه حرارت محیط برروی تمام واکنش های شیمیایی حشره ها تاثیر می گذارد.همانطور که انتظار می رود سرعت نشو ونمای یک گونه از حشره تحت تاثیر تغییرات اقلیمی , که بنوبه ی خود با تغییرات عرض جغرافیایی و ارتفاع منطقه از سطح دریا تغییر می کند , قرار دارد. مثلا حشره ای مانند کرم سیب که سطح انتشار وسیعی دارد,در مناطق جنوبی تر ممکن است دو ویا حتی سه نسل در سال تولید نماید.به همن ترتیب در همه ی نقاط در سال هایی که حرارت به نحوی استثنایی گرمتر از حد معمول باشد اکثر حشرات یک نسل اضافه می کنند.
حساسیت حشرات به طول روز ممکن است فقط به مرحله ی مشخصی از دوران زندگی حشره محدود باشد.کوربت نشان داد که سنجاقک Anax imperatorهمیشه در مرحله ی پوره گی به حالت دیاپوز زمستانه می افتد.در این مرحله پوره ها فعال بوده و تغذیه می کنند ولی قادر به استحاله به حشره ی کامل نیستند. این پوره ها درست قبل از آخرین پوست اندازی نسبت به طول روز حساسیت پیدا می کنند. در نیمه ی دوم تابستان کوتاهتر شدن تدریجی طول روز موجب رفتن پوره ها به حالت دیا پوز می گرددوقطع حالت دیاپوز و شروع استحاله به حشره ی کامل با افزایش تدریجی طول روز در ماههای فروردین و اردیبهشت سال آینده اتفاق می افتد.
نتیجه ی این واکنش نسبت به طول روز این است که اگر در اثر وجود مواد غذایی کافی پوره ها بتوانند قبل از شروع کاهش طول روز در تابستان به سن آخر برسند به سرعت رشد کرده وبه حشره ی کامل تبدیل می شوندو دوران زندگی خود را در یکسال تمام می کنند .ولی اگرپوره ها پس از شروع کاهش طول روز در تابستان به سن آخر برسند,وارد مرحله ی دیاپوز شده به مدت 9 ماه در این مرحله باقی می مانند و دوران زندگی خود را در دو سال به پایان می رسانند. بدون توجه به این نکته تکامل این حشرات یک یا دو سال به طول انجامیده باشد,ظهور حشره های کامل همواره در زمان معین از سال انجام می گیرد.
تاثیر آب وهوا در روی تولید مثل حشره ها:
اثر مستقیم درجه ی حرارت و روطوبت در روی تولید مثل و بقاء یک حشره اولین بار در روی مگس تسه تسه در آفریقای غربی مطالعه و گزارش شده است. این محققان متوجه شدند که درجه حرارت و روطوبت نسبی برای مگس تسه تسه از شرایط حیاتی اپتیمم خیلی فاصله داشته و حتی به حد کشندگی نزدیک می باشد.در یک رشته آزمایش ها درجه حرارت کشنده در مدت یک ساعت و درجه حرارت کشنده در مدت یک روز را برای این قسم تعیین نمودند.در یک رشته آزمایش ها ی دیگر در تحت درجه حرارت30 درجه سانتیگرد و 5 رژیم مختلف از رطوبت نسبی مگس های تسه تسه را در داخل شیشه ی مربا نگهداری کرده وهر روز یک وعده ی غذا به آنها دادند.وزن مقدار خون تغذیه شده به وسیله ی هر مگس از روی تغییر وزن مگس در پیش وپس از تغذیه محاسبه گردید.
در این شرایط تعداد لاروها ی تولید شده توسط حشرات ماده ثبت گردید .هنگامی که درجه حرارت محیط در 30 درجه سانتی گراد ثابت نگاه داشته شد و رطوبت نسبی تغییر داده شده , حداکثر مدت زندگی مگس تسه تسه (11روز)در رطوبت های نسبی 19 درصد و 46درصدمشاهده گردید ودررطوبت نسبی 65درصد طول زندگی مگسها به حداقل خود یعنی کمتر از 5روز کاهش یافت. همچنین تعداد لاروهای تولید شده و وزن خون تغذیه شده در رطوبت نسبی 44درصد به حداکثر خود رسید.
ابن مطالعات اهمیت ویژه ی تغییرات روزانه ی رفتار مگس تسه تسه را در بقاء زندگی آن و امتیاز استراحت در سایه ی درختان بزرگ را در ساعت های گرم روز آشکار می سازد.
وارلی رابطه ی کاملا متفاوتی را بین شرایط آب و هوایی و تولید مثل مگس گالزا کشف نمود.
در منطقه ی مورد مطالعه ی وارلی حرارت های بالا همواره با رطوبت نسبی پایین توام می باشد.وارلی مشاهده نمود که در روز های آفتابی مگس ها در ساعات اول روز ,که رطوبت نسبی محیط مناسب است,فعال بوده و تخم ریزی می کند ولی به تدریج که هوا گرمتر شده و درجه حرارت به بالاتر از 20درجه ی سانتیگراد می رسد به محلهای خنک و مرطوب ودر مجاورت سطح زمین پناه برد ودر آنجااستراحت می کنند.
چهار اثر اساسی آب وهوا واقلیم که در بالا تشریح گردیدند جزو تاثیراتی بودند که اقلیم در روی فیزیولوژی حشره ها ایجاد می کنند.
شواهد تاثیر آب وهوا بر روی نوسانهای جمعیت حشرات در مزرعه:
تغییرات آب و هوا عامل اصلی تعیین کننده ی نوسانات جمعیت حشره ها است.یووارف معتقد است که نوسان های جمعیت ملخ ها که در مناطق نیمه کویری با مقدار بارندگی متغییر زندگی می کنند,کاملا به وسیله ی عوامل آب وهوایی ایجاد می شود.با این وصف تهیه ی آمار دقیق نوسان های جمعیت این ملخ ها و تدوین جدول زیستی آنها حتی برای دوره ی کوتاه ی از زندگی یک نسل به سبب انتشار نا منظم وعادت مهاجرت آنها کاری بسیار مشکل است.کی سعی نمود که علت طغیان ملخ استرالیایی را که در هر چند سال یکبار اتفاق می افتد,کشف نماید.در آن زمان به سبب فقدان آمار دقیق انبوهی ملخ ,جدول های زیستی ,اطلاعات فیزیولوژیکی و امکانات این محقق بسیار محدود بود.
مطا لعات کی نشان داد که ملخ مزبور برای تخم ریزی به خاک سخت ومرطوب احتیاج دارد و برای تغذیه وپناهگاه مراتع متراکم رت ترجیح می دهند.این ملخ به ویژه در جنوب شرقی استرالیا که اقلیمی با بارندگی کم ومتغیر دارد بیشتر طغیان می کرد.با این تصور که بارندگی موجب رشد علف های مراتع می شود ووجود مراتع سر سبز نیز موجبات افزایش انبوهی ملخ را فراهم می سازد,این پژوهشگر آمار هواشناسی مربوط به سال های طغیان ملخ را مورد مطالعه قرارداد تا ببیند که آیا در سال های طغیان ملخ تغییرات غیر مترقبه ای در آب و هوای منطقه به وقوع پیوسته است یا نه؟
این فرضیه که جمعیت ملخ دریایی فقط پس از بارندگی افزایش می یابد کاملا تایید شده است و فرایند های تنظیم کننده سطح انبوهی ملخ دریایی فقط پس از بارندگی افزایش می یابد کاملا تایید شده است و فرایند های تنظیم کننده سطح انبوهی ملخ دریایی و نیز علت اینکه چرا فقط گونه های ویژه ای از ملخ می تواند به حالت طغیان در آمده و گونه های دیگر قادر به این کار نیستند ,هنوز کاملا روشن نشده است.
